Otizm Nedir? 

Otizm, otizm spektrum bozukluğu olarak da bilinen, sosyal etkileşim ve iletişim zorlukları ile kısıtlı veya tekrarlayan davranış kalıpları ile karakterize bir nörogelişimsel bozukluktur. Bu durum, yaşam boyu devam eder ve semptomlar bir kişiden diğerine önemli ölçüde değişebilir.  

Otizm Belirtileri 

Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin gösterdiği belirtiler, entelektüel, dil, sosyal ve motor becerilerdeki zorlukları veya farklılıkları içermektedir. Otizmli bireyler, otizm spektrum bozukluğu olmayan kişilere göre farklı şekilde öğrenebilir, davranabilir, düşünebilir ve iletişim kurabilirler.  

Belirtiler genellikle üç yaşından önce ortaya çıkar ve ebeveynler, çocuklarının sosyal etkileşimleri, uyaranlara verdikleri tepkileri ve iletişim yetenekleri ile ilgili sinyalleri fark edebilirler.  

Otizm belirtileri arasında şu maddeler bulunmaktadır: 

– Göz teması kurmada zorluk 

– Konuşmaların takibinde ve katılımında zorluk 

– Rutinlerin bozulmasına karşı aşırı duyarlılık 

– Uyuşmayan yüz ifadeleri 

– Duyusal uyaranlara karşı artan hassasiyet (tat, ışık, doku ve koku) 

– Belirli konulara aşırı ilgi 

– Aktivitelerden keyif alamama 

– Duyguları veya ihtiyaçları kelimelerle ifade etmede zorluk 

– “Rol yapma” oyunlarına katılmama 

– Tekrar eden davranışlar (örneğin, sallanma, ayak parmaklarında yürüme, el çırpma) 

Çocukluk Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken İşaretler 

Her çocuk farklıdır. Ancak bazı belirtiler, profesyonel bir değerlendirmenin gerekli olabileceğine işaret eder. İşte bu belirtilerden bazıları; 

– Altı ay içinde gülümseme veya mutlu ifadelerin olmaması 

– Bir yaşına kadar konuşmanın başlamaması 

– Çocuğun adı söylendiğinde tepki vermemesi, dönüp bakmaması 

– Bir yaşına kadar nesnelere uzanmaması, istediği nesneyi parmakla göstermemesi 

– İki yaşına kadar iki kelimeden oluşan konuşmaların olmaması 

– Sosyal beceri kaybı 

Otizmin Nedenleri 

Otizmin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, yapılan araştırmalar genetik bir bağlantının olduğunu düşündürmektedir.  Araştırmalar otizmin yalnızca yaklaşık %20’sinin doğrudan genetik nedenlere atfedilebileceğini göstermektedir. Bu konuda daha fazla araştırma, otizm spektrum bozukluğunun gelişiminde genetik mutasyonların veya varyasyonların rolünü anlamak için gereklidir. 

Ayrıca, erken doğum, ileri baba yaşı, hamilelik döneminde kullanılan bazı ilaçlar ve annenin geçirdiği hastalıklar da otizm spektrum bozukluğu riskinin artmasıyla ilişkilenmiştir. 

Otizm hakkında daha fazla bilgi edinmek ve öğrenmek için kaynakları araştırmak ve profesyonellerle iletişim kurmak her zaman önemlidir. Sento’nun uzman psikolog ekibine Çalışan Destek Programı ve İş Yeri Psikoloğu hizmeti ile ulaşabilir ve danışmanlık alabilirsiniz. 

Unutmayın, erken müdahale ve destek, otizmli bireylerin hayatlarını olumlu yönde etkileyebilir. 

Yazar: Psikolog Sadiye AKBULUT KILINÇ